Kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Adres: ul. Bolesława Chrobrego 39
Strona internetowa: www.jan.chrzciciel.leszno.pl
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela powstał w XVII wieku. Na przestrzeni lat uległ dwóm pożarom. Architektura świątyni nawiązuje do późnego gotyku. Kościół posiada 60-metrową wieżę. Zdobią ja cztery mosiężne tarcze zegarowe. Kościół św. Jana (dawny zbór Braci czeskich).
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Władze państwowe zdecydowały w 1945 roku, by kościół świętego Jana Chrzciciela, wzniesiony przed wiekami dla Jednoty Braci Czeskich, przejęty został przez parafię św. Mikołaja, jedyną rzymsko-katolicką parafię istniejącą w mieście. Tak więc ks. Edmund Pernak, ówczesny administrator parafii św. Mikołaja, poświęcił przejęty dom Boży na użytek wspólnoty katolickiej i, jako kościół sukursalny, przeznaczył go na nabożeństwa dla wojska i młodzieży.
Rozwiń dłuższy opis tego miejsca
Lata 1945-1966 to czas, w którym kościół św. Jana Chrzciciela administrowany był przez proboszcza parafii św. Mikołaja w Lesznie. Od 1-go wrześnie 1950r. proboszczem tej parafii był znakomity duszpasterz i organizator, ks. prałat Teodor Korcz. Za jego też sprawą w 1957 roku wnętrze kościoła św. Jana Chrzciciela zostało odnowione, przystosowane do potrzeb wspólnoty katolickiej. Metropolita poznański, Arcybiskup A. Baraniak, dekretem z dnia 22 czerwca 1966 ustanowił ks. Leona Adamczyka, dotychczasowego administratora parafii w Kaczkowie, wikariuszem – rezydentem przy kościele św. Jana Chrzciciela w Lesznie. Odtąd kościół ten stał się samodzielnym ośrodkiem duszpasterskim.
Ks. Adamczyk, na mocy dekretu, zorganizował przykościelną katechizację dzieci i młodzieży. Jednocześnie, w duchu odnowy soborowej, umieścił w prezbiterium granitowy ołtarz. Z tego samego kresu pochodzą, istniejące do dzisiaj, cztery konfesjonały. Ogromny wysiłek duszpasterski i organizacyjny ks. Adamczyka, przerwany został jego chorobą, z powodu której, w 1971 roku, przeniesiony został w stan spoczynku. Pozostawił jednak zarówno kościół jak i wspólnotę wiernych przygotowane na utworzenie tam pełnoprawnej parafii.
Dzień 1 stycznia 1972 r. był dniem przełomowym – Ordynariusz poznański erygował w tym dniu przy kościele św. Jana Chrzciciela w Lesznie parafię pod tym samym wezwaniem. Pierwszym proboszczem został mianowany ks. mgr Kazimierz Pietrzak, który posługę tą pełnił do roku 2001. W międzyczasie z parafii tej wyodrębnione zostały dwie następne parafie leszczyńskie: św. Antoniego Padewskiego (1990 r.) oraz św. Kazimierza (1995 r.). Od 2002 r. posługę proboszczowską pełni w parafii św. Jana Chrzciciela ks. kan. Władysław Marzęcki. Napis na kamieniu wmurowanym nad wejściem głównym na wieży brzmi:
Aedes sacratas coetus christi lesnensis confessionis bohaemicae fundavit anno MDCLII, erexit MDCLII, exornavit MDCLIV (Leszczyńskie zrzeszenie chrystusowe wyznania czeskiego dom ten święty ufundowało w roku 1652, wzniosło 1653, ozdobiło 1654)
Data budowy kościoła znajduje się również na zegarze słonecznym (1653), umieszczonym na jednej z południowych skarp. Kościół wykończony został wewnątrz w roku 1654. Budowniczym kościoła był Marcin Woide z Leszna, pradziad rodziny bardzo zasłużonej w trzech pokoleniach dla kościoła, szkoły i zarządu miasta.
Kościół jest prostą budowlą jednonawową, z beczkowym sklepieniem, z pięciobocznie zamkniętym prezbiterium od wschodu (orientowany), z wieżą czworoboczną od zachodu; długość jego wynosi 35 m, szerokość 16 m, a wysokość 18 m.
Posiada surowe ceglane elewacje z otynkowanymi obramieniami okien oraz fryzem pod gzymsem wieńczącym. Na fryzie przed rokiem 1848 (przed dobudową krucht bocznych) widniał dłuższy łaciński napis, który kończył się słowami: „Jeśli Bóg z nami, któż przeciwko nam”. Jest on zachowany na starym modelu kościoła.
Świątynia nawiązuje zewnętrzną architekturą do późnogotyckich tradycji. ściany na zewnątrz są obsadzone skarpami przyporowymi, podobnie wieża. Wieżę po wojnie szwedzko-polskiej i po pożarze ukończono w roku 1668. Górna, ogrodzona balustradą murowaną kondygnacja dźwiga hełm z prześwitami, wybudowany w roku 1828; najpierw był pokryty blachą żelazną, a w roku 1897 miedzianą.
Zegar wieżowy jest podarunkiem z roku 1903 owdowiałej właścicielki browaru Pauliny Franke. Poddano go generalnemu remontowi w roku 1976, kiedy to otrzymał nowe tarcze odlane z mosiądzu w odlewni w Swarzędzu i napęd elektryczny.
Z dzwonów z dawnych czasów zachował się jedynie mały sygnarek, który ofiarowały dwie siostry Katarzyna i Rozyna Seidel, z domu Kuehn, w roku 1710. Po sprawieniu większych dzwonów w roku 1713 służył on reformowanemu gimnazjum jako dzwon szkolny. Dzwony z roku 1713 zostały w czasie wojny 1 914-1918 zabrane przez władze niemieckie na cele wojenne. Nowe dzwony, znajdujące się na wieży, pochodzą ze Stoczni Gdańskiej. Zakupiono je po roku 1930, są spiżowe i mają napisy łacińskie:
• Dzwon wielki: „Domine, etiamsi me occidas, sperabo tamen” (Hb 13,15) – „Pan by mnie i zabił, w Nim ufać będę”. Obecnie dzwon ten nosi imię „Jan Chrzciciel”.
• Dzwon średni: „Si Deus pro nobis, quis contra nos!” (Rz 8, 31) – „Jeżeli Bóg z nami, któż przeciwko nam!” Obecnie dzwon zwie się „Jan Paweł II”.
• Dzwon mały: „O Rex gloriae, veni cum pace” (Ps 24,7; łk 2, 14) – „Królu chwały, przyjdź z Twoim pokojem”. Obecnie dzwon ma imię „św. Kazimierz”.
Dzwony otrzymały napęd elektryczny; sterowane są z zakrystii (1976).Wnętrze kościoła św. Jana Chrzciciela oznacza się prostotą. Wystrój przypominający barok pochodzi z 1716r. i przetrwał do naszych czasów.
Malowidła na suficie
• Trójkąt z imieniem „JHWH”, napisanym po hebrajsku, otoczony złotymi promieniami, symbol Boga w Trójcy św.
• Grządka kwiatów, nad nią dwa ramiona: jedno sadzi, drugie podlewa, i napis: „A Deo incrementum” – „Wzrost od Boga” (l Kor 3, 5-7). Jest to przestroga św. Pawła, że wszystko, a więc wzrost i pomyślność, zależy od Boga.
• Arka Noego jeszcze w walce ze wzburzonymi falami potopu i gołąb wracający z oliwną gałązką oraz napis: „Luctor et emergo” – „Walczę i wynurzam się” (Rdz 7).
• Palma nad organami i napis: „Justus ut palma virescet” – „Sprawiedliwy kwitnie jak palma” (Ps 92, 13).
• Obraz Baranka adorowanego przez aniołów, wykonany przez artystę malarza Danutę Waberską z Poznania.
• Przy malowaniu kościoła w roku 1981 nową polichromię, do istniejących 4 obrazów, wykonała wspomniana malarka Danuta Waberską na suficie. Są to postacie czterech Ewangelistów: Mateusza, Marka, łukasza i Jana z symbolami, które ich charakteryzują.
• Na balkonie południowym, na ścianie powstał wielki obraz (5m x 3m) przedstawiający Chrystusa i św. Jana Chrzciciela w czasie chrztu w Jordanie.
Kazalnica (ambona)
Ambona ufundowana została w roku 1720 przez Aleksandra Źychlińskiego, podstolego sochaczewskiego, z jego herbem Szeliga (nad półksiężycem krzyż). Piękna, w drzewie rzeźbiona ambona ukazuje symbole krzewu winnego (J 15, 1-8), a pod daszkiem draperię przechodzącą w chmury, których wyciąga się ręka z otwartą księgą, a nad nią świecące słońce. Na daszku z przodu umieszczone są herby fundatora. Ambona jest bogato złocona.
Organy
W kościele w roku 1708 wzdłuż ścian zachodniej, północnej i południowej wybudowano jednokondygnacjowe empory (balkony) wsparte na opilastrowanych słupach. Nad emporą zachodnią, od strony wieży, umieszczono emporę organową, gdzie na drugim piętrze usytuowano organy. Zbudowane zostały roku 1882 przez firmę Braci Walter z Góry. Posiadają 31 głosów, dwa manuały i pedał.
I Sztuka…
Lata 1652 (fundacja), 1653 (budowa) i 1654 (dekoracja wnętrza) to okres, w którym powstał kościół świętego Jana Chrzciciela w Lesznie. Jest on dziełem leszczyńskiego budowniczego Martina Woidy. Budynek ten nawiązuje do architektury późnego gotyku … więcej:
Wnętrze kościoła św. Jana Chrzciciela oznacza się prostotą. Wystrój przypominający barok pochodzi z 1716r. i przetrwał do naszych czasów.
Na suficie znajduje się pięć malowideł:
* Trójkąt z imieniem „Jehowa”, napisanym po hebrajsku, otoczony złotymi promieniami, symbol Boga w Trójcy św.
* Grządka kwiatów, nad nią dwa ramiona: jedno sadzi, drugie podlewa, i napis: „A Deo incrementum” – „Wzrost od Boga” (l Kor 3, 5-7). Jest to przestroga św. Pawła, że wszystko, a więc wzrost i pomyślność, zależy od Boga.
* Arka Noego jeszcze w walce ze wzburzonymi falami potopu i gołąb wracający z oliwną gałązką oraz napis: „Luctor et emergo” – „Walczę i wynurzam się” (Rdz 7).
* Palma nad organami i napis: „Justus ut palma virescet” – „Sprawiedliwy kwitnie jak palma” (Ps 92, 13).
* Obraz Baranka adorowanego przez aniołów, wykonany przez artystę malarza Danutę Waberską z Poznania.
* Przy malowaniu kościoła w roku 1981 nową polichromię, do istniejących 4 obrazów, wykonała wspomniana malarka Danuta Waberską na suficie. Są to postacie czterech Ewangelistów: Mateusza, Marka, łukasza i Jana z symbolami, które ich charakteryzują.
* Na balkonie południowym, na ścianie powstał wielki obraz (5m x 3m) przedstawiający Chrystusa i św. Jana Chrzciciela w czasie chrztu w Jordanie.
Ambona ufundowana została w roku 1720 przez Aleksandra Źychlińskiego, podstolego sochaczewskiego, z jego herbem Szeliga (nad półksiężycem krzyż). Piękna, w drzewie rzeźbiona ambona ukazuje symbole krzewu winnego (J 15, 1-8), a pod daszkiem draperię przechodzącą w chmury, których wyciąga się ręka z otwartą księgą, a nad nią świecące słońce. Na daszku z przodu umieszczone są herby fundatora. Ambona jest bogato złocona.
W kościele w roku 1708 wzdłuż ścian zachodniej, północnej i południowej wybudowano jednokondygnacjowe empory (balkony) wsparte na opilastrowanych słupach. Nad emporą zachodnią, od strony wieży, umieszczono emporę organową, gdzie na drugim piętrze usytuowano organy. Zbudowane zostały roku 1882 przez firmę Braci Walter z Góry. Posiadają 31 głosów, dwa manuały i pedał.
0 komentarzy